Waarom docenten voortdurend moeten herhalen wat effectieve studietechnieken zijn.

Loop een willekeurige school binnen en je ziet leerlingen die verkeerde studietechnieken toepassen. Leerlingen zijn geneigd om hardnekkig vast te houden aan leermethoden die ze zich in een eerder stadium eigen gemaakt hebben, ook al zijn deze volstrekt ineffectief. Daarom zal iedere docent zijn leerlingen de volgende boodschap bij herhaling moeten meegeven.

We onderscheiden effectieve en ineffectieve studietechnieken. Onder een effectieve studietechniek verstaan we een leermethode die leidt tot verbetering van je kennis op de lange termijn.

Om lesstof te onthouden heb je te maken met je geheugen. We onderscheiden een korte termijn- , een werk- en een lange termijngeheugen.

Onder lange termijngeheugen verstaan we de bibliotheek in je hoofd waarin kennis is opgeslagen.

Onder werkgeheugen verstaan we je vermogen om bewust informatie, zoals bijvoorbeeld lesstof, te verwerken.

Het korte termijngeheugen stelt je in staat om informatie kort te onthouden bijvoorbeeld iemands telefoonnummer of iemands adres.

Er bestaan twee studietechnieken die weinig effectief blijken te zijn, maar die door veel van jullie worden gebruikt.

1 Je leert weinig van het steeds herlezen van de lesstof.

Kennis van de studiestof wordt niet verankerd in je lange termijngeheugen door de tekst regelmatig te herlezen. Als dit je manier van leren is dan houd je jezelf voor de gek.

Wanneer kan dit herlezen wel effectief worden?

Je leert pas iets als je daarna deze lesstof in je eigen woorden navertelt alsof je het aan een medeleerling moet uitleggen. Dan pas vindt het echte leren plaats!

2 Je leert weinig van het onderstrepen (of markeren) in studieteksten.

Het onderstrepen in lesstof helpt niet bij het memoriseren hiervan. Vaak doe je dit ook nog als je een tekst voor het eerst leest, terwijl je dan eigenlijk nog niet precies weet wat de hoofd- en de bijzaken zijn. Als je wel wilt onderstrepen, doe het dan in ieder geval niet als je een tekst voor de eerste keer doorleest.

Wanneer kan het onderstrepen wel effectief worden?

Het onderstrepen in studieteksten is alleen nuttig als je daarna nog een vervolgactiviteit koppelt aan wat je eerder onderstreept hebt, bijvoorbeeld door hier flash cards van te maken.

Maar er bestaan drie geheugentechnieken die wel erg effectief blijken te zijn!

1 Je leert veel als je je studiemomenten spreidt.

Als je de avond voor een toets urenlang stampt, houd je jezelf helaas weer voor de gek. Je slaat kennis tijdelijk op om het daarna ook weer te vergeten. Dat is precies hetzelfde als een woord schrijven in het zand. Vandaag staat het woord er nog, maar morgen is het vrijwel verdwenen. Gespreid leren zorgt er juist voor dat de opgedane kennis ook echt wordt opgeslagen in de bibliotheek in je hoofd; jouw lange termijngeheugen.

2 Je leert veel als je dat wat je eerder geleerd hebt ook regelmatig uit je geheugen blijft ophalen door jezelf te testen. 
Dit kan d.m.v. een proeftoets, flash cards, een quiz of door je te laten overhoren.

Als je lesstof op deze manier vaak herhaalt dan beitel je als het ware de kennis in je lange termijngeheugen. Bovendien merk je vanzelf of je de stof nog paraat hebt of dat deze is weggezakt en bijgewerkt moet worden. Vergelijk het me het updaten van je computer.

3 Wissel tijdens het leren tussen verschillende vakken en onderwerpen.

Het langdurig oefenen van één vak of vaardigheid is minder effectief dan het switchen tussen vakken/vaardigheden/maakwerk/leerwerk. Juist door deze afwisseling is je brein diep aan het leren omdat je zo meerdere routes aanlegt in je geheugen.

Tot slot

Bouw tijdens het leren een pauze in waarin je jezelf met aandacht vraagt wat je nu zelf van het geleerde vindt en probeer van je lesstof een beeld in je hoofd te maken dan beklijft het leerwerk nog beter!

Laat je tijdens het leren niet afleiden door een bombardement aan emails of what’s appberichten. Je ondermijnt daarmee je werkgeheugen dat daardoor niet op volle kracht kan werken.

Voor leren moet je wel wat moeite doen!

Als iedere docent zijn leerlingen instrueert over deze effectieve studietechnieken, dan pas zal er binnen scholen succesvol leren plaatsvinden en worden scholen echte leergemeenschappen.

Literatuur

Peter C. Brown, Henry L. Roediger III, Mark A. McDaniel (2014). Make it stick. The science of successful learning. Cambridge MA: The Belknap Press of Harvard University Press.

Benedict Carey (2014).  How we learn. The surprising truth about when, where, and why it happens. New York: Random House.